Ταξίδια τέχνης για παιδιά: ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΑΦΗΡΗΜΕΝΟΥ ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΥ -ΖΩΓΡΑΦΟΣ WILLEM DE KOONING-

30 Απριλίου 2017

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΑΦΗΡΗΜΕΝΟΥ ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΥ -ΖΩΓΡΑΦΟΣ WILLEM DE KOONING-

"Πατέρας, Μητέρα, Αδερφός, Αδερφή" Ζωγράφος: Willem de Kooning

Οι δραστηριότητες βιωματικής προσέγγισης της τέχνης που ακολουθούν είναι μια προσπάθεια να έλθουν τα νήπια σε επαφή με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό, ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που γίνεται εύκολα αντιληπτό από εκείνα ,καθώς αγαπούν την ελεύθερη απεικόνιση του κόσμου στις ζωγραφιές τους και αβίαστα συνηθίζουν να πλαισιώνουν αφηγηματικά τα έργα τους .

Η πλέον σημαντικότερη δραστηριότητα είναι η πρώτη , η οποία πάντα έχει χρέος να διεγείρει το ενδιαφέρον του παιδιού για τον πίνακα με σκοπό να το βοηθήσουμε να δεσμευτεί μαζί του με βιωματικό τρόπο. Θα δοκιμάσουμε ν'ανακαλύψουμε τις μορφές του πίνακα και να τις επανατοποθετήσουμε στον πίνακα , όλα αυτά φυσικά με έναν παιγνιώδη τρόπο ο οποίος θα εξάψει την φαντασία των παιδιών.

Tα παιδιά ταξιδεύουν στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό του de Kooning!

Το έργο που θα εξερευνήσουμε ονομάζεται "Πατέρας, Μητέρα, Αδερφός, Αδερφή"

Παρουσιάζουμε τον πίνακα του De Kooning παραμυθιακά.

Μην διστάσετε να αποδώσετε θεατρικά την ιστορία. Για κάθε ήρωα της ιστορίας, δοκιμάστε να σηκώνετε ένα παιδί, ζωντανεύοντας την ιστορία.

"Ήταν κάποτε ένας ζωγράφος που αγαπούσε να ζωγραφίζει τον κόσμο όπως τα μάτια του τον έβλεπαν. Ακριβώς δηλαδή όπως και τα δικά σας μάτια βλέπουν τον κόσμο. Αν ήθελε λοιπόν να ζωγραφίσει ένα πρόσωπο, θα ζωγράφιζε δυο μάτια, μια μύτη, ένα στόμα. Και αν ήθελε να ζωγραφίσει ένα σώμα, θα ζωγράφιζε δυο χέρια και δυο πόδια.

Μα όλα αυτά τα ζωγράφιζε , πριν έρθει ο μεγάλος πόλεμος.

Στον μεγάλο πόλεμο, ο ζωγράφος έχασε αγαπημένους ανθρώπους, είδε άσχημα πράγματα να συμβαίνουν και η καρδιά του γέμισε θλίψη.

Willem De Kooning

"Ξανά ποτέ δεν θα ζωγραφίσω τον κόσμο με τα ίδια μάτια. Ο κόσμος πρέπει να γίνει διαφορετικός για να έλθουν διαφορετικά τα πράγματα στην ζωή μας"

Κι έτσι σταμάτησε να ζωγραφίζει όπως κάποτε. Σταμάτησαν τα πρόσωπα να έχουν μύτες και μάτια, τα σώματα δεν είχαν χέρια και πόδια.

Και αυτή την περίεργη ζωγραφική , την ονόμασε αφηρημένο εξπρεσιονισμό.

Σε κάποιους άρεσε.

Σε κάποιους όχι!

Έτσι ζωγράφισε και τον πίνακα της ιστορίας μας.

Έναν πατέρα, μια μητέρα, έναν αδερφό και μια αδερφή. Που αν και δεν είχαν χερια και πόδια, ματια και φορέματα , όλοι αναγνώριζαν ποιος είναι ο καθένας.

"Πατέρας, Μητέρα, Αδερφός, Αδερφή" Ζωγράφος: Willem de Kooning

Ο πίνακας αυτός αγαπήθηκε από πολύ κόσμο, γι αυτό οι άνθρωποι του έδωσαν μια δική του θέση, σε ένα από τα πιο διάσημα μουσεία του κόσμου. Καθημερινά πολλοί άνθρωποι περνούσαν από μπροστά του, άλλοι τον θαύμαζαν, άλλοι του κρατούσαν συντροφιά για πολύ ώρα ενώ άλλοι άνθρωποι τον προσπερνούσαν χωρίς να του ρίξουν ούτε μια ματιά.

Μια νύχτα καθώς έστεκε μονάχος του ο πίνακας, οι μορφές του ξεκίνησαν να μιλούν.

Συγκεκριμένα, ξεκίνησαν να γκρινιάζουν!

Πρώτα ο αδερφός και η αδερφή είπαν πως θα ήταν όμορφα να γνώριζαν και άλλα παιδιά και πώς ο κόσμος φάνταζε πολύ όμορφος για να στέκουν πάντα στο ίδιο σημείο.

"Βαρεθήκαμε να είμαστε κρεμασμένοι συνέχεια σε αυτόν τον πίνακα! θέλουμε να ταξιδέψουμε! να γνωρίσουμε και άλλα μέρη!"Είπε ο αδερφός που είχε πιαστεί στην ίδια θέση τόσα χρόνια.

"Ναι, να δούμε θέλω την θάλασσα, τις λίμνες, τα βατράχια!" είπε και η αδερφή που μούτρωσε και αν είχε χέρια θα τα σταύρωνε θυμωμένα.

Ο πατέρας και η μητέρα τους κοίταξαν τα παιδιά τους με κατανόηση.

"Εντάξει λοιπόν θα γίνει το θέλημα σας"ειπε ο πατέρας και η μητέρα χαμογέλασε.

"Ναι, ας πάμε ένα ταξίδι. Μόνο που θα περιμένουμε να βραδιάσει και ο φύλακας της πινακοθήκης να φύγει σε άλλες αίθουσες. Τοτε θα γλιστρήσουμε απο τον πίνακα, θα καβαλήσουμε τον καμβά σαν μαγικό χαλί και θα φύγουμε απο το παράθυρο αθόρυβα για να δούμε τον κόσμο."

Έτσι ξεχύθηκαν το ίδιο βράδυ στον έναστρο ουρανό , γαντζωμένοι σφιχτά στη ράχη του του καμβά.

Ταξίδεψαν και είδαν την θάλασσα, τα κύματα, τα βουνά, τις λίμνες , τα νούφαρα, τον ήλιο, τα βατράχια, πέρασαν πάνω απο ζούγκλες και παγόβουνα και ο αέρας τους συντρόφευε απαλά.

Μα και ο αέρας , όπως οι άνθρωποι αλλάζει διαθέσεις.

Σε ένα όμως από τα ταξίδια τους συνέβη κάτι απροσδόκητο.

Καθώς οι μορφές ταξίδευαν πάνω απο την Ελλάδα και για την ακρίβεια πάνω απο το νηπιαγωγείο μας, ο άερας φύσηξε δυνατά και οι μορφές τραμπαλίστηκαν και έπεσαν με φόρα κάτω.

Έτσι, καθώς ήρθα το πρωί να ανοίξω το σχολείο μας, άκουσα μια φωνή να με καλεί σε βοήθεια:

"Καλή μου κυρία, βοήθεια! Έχω χάσει τους επιβάτες μου, τις μορφές του πίνακα και ο χρόνος του ταξιδιού τελειώνει! πρεπει να τις επιστρέψω στην πινακοθήκη σύντομα !"

Κοιταξα δεξιά, κοίταξα αριστερά, μέχρι που διέκρινα στην άκρη της πόρτας μας, έναν καμβά αδειανό, ένα άσπρο χαρτί που μου μιλούσε.

Και για να σας αποδείξω πώς πράγματι έχουμε επισκέπτες, δεν έχετε παρά να δείτε τον πίνακα που βρήκα σήμερα το πρωί στην αυλή μας.

-Εμφανίζω στα παιδιά το άσπρο κάνσον (εύκολα μπορείτε με απλή ζωγραφική να ζωγραφίσετε τις λεπτομέρειες για να θυμίζει τον πίνακα που δουλευουμε με τα παιδιά)

Τώρα θα έχετε προσέξει πως οι μορφές λείπουν όντως από τον πίνακα!( Τις έχετε κρύψει ήδη μέσα στην τάξη)

Μου είπε ο πίνακας πως ο πατέρας ,η μητέρα , η αδερφή και ο αδερφός κατρακύλησαν και μπήκαν κατα λάθος μέσα στο σχολείο μας. Ο πίνακας ήδη μάζεψε κάποια στοιχεία για το που μπορεί να έχουν κρυφτεί. Λοιπόν, ποιός θα βοηθήσει τον πίνακα να ξαναβρεί την οικογένεια?

(να είστε σίγουροι πώς κανένα παιδί δεν λέει όχι σε μια περιπέτεια!)

Ας ξεκινήσει η περιπέτεια τέχνης!

Δίνουμε στα παιδιά το πρώτο στοιχείο-χαρτάκι, στο οποίο είναι ζωγραφισμένο ένα αντικείμενο , παράδειγμα ζωγραφίζουμε το γραφείο της τάξης. Τα παιδιά πηγαίνουν στο γραφείο και ψάχνουν το επόμενο στοιχείο, ένα χαρτάκι που έχει ζωγραφισμένη μια γλάστρα, κάτω από την οποία βρίσκεται το επόμενο χαρτάκι - στοιχείο και ούτω καθεξής.

Εσύ αποφασίζεις πόσο θέλεις να κρατήσει το κυνήγι των μορφών και ανάλογα φτιάχνεις στοιχεία-χαρτάκια.

Τα παιδιά αφού βρήκαν και το τελευταίο στοιχείο , ανακαλύπτουν τις μορφές!

Σε μια πιο γρήγορη έκδοση, κάνουμε ομάδες μικρές, τους ντετεκτιβ τέχνης και παιζοντας το παιχνίδι κρύο- καυτό, αναζητούν τις μορφές στην τάξη.

Οι μορφές βρέθηκαν, τα παιδιά τις παραδίδουν στην κυρία αλλά...

Ο πατέρας, η μητέρα, ο αδερφός και η αδερφή όμως από την πτώση έχουν ζαλιστεί και δεν θυμούνται ποιός είναι ποιός!

Τα παιδιά καλούνται να τους βοηθήσουν:

Οι ερωτήσεις προς τα παιδιά:

Ποιά νομίζετε είναι η μητέρα? Γιατί?

Πού θα την τοποθετούσες στον πίνακα?

Γιατί επέλεξες να κάτσει εκεί? Κοιτάει κάτι? Μας λέει κάτι?

Την ίδια προσέγγιση ακολουθούμε για όλες τις μορφές. Μπορούμε να απευθύνουμε τις ερωτήσεις ατομικά ή ομαδικά και η κάθε μια ομάδα να παρουσιάσει το δικό της πίνακα De Kooning με την δική της πρόταση για το ποιός είναι ο καθένας και που τοποθετήθηκαν.

Άλλες ερωτήσεις:

Ένας από την οικογένεια σκέφτεται κάτι που τον κάνει πολύ χαρούμενο, τι φαντάζεστε οτι είναι αυτό?

Κάποιος από την οικογένεια φοβήθηκε για κάτι πολύ,ποιός φοβήθηκε? Τι είναι αυτό που τον φοβίζει?

Η δραστηριότητα βοηθά να μιλήσουν τα παιδιά για την οικογένεια τους με ένα δευτερογενή τρόπο. Θα ανακαλύψετε πως είναι πολύ πιο αβίαστο για τα παιδιά να μιλούν για την οικογένεια τους και αυτά που τα προβληματίζουν χωρίς όμως να νιώθουν οτι λένε γι αυτά τα ίδια.

Δώστε σημασία το κάθε παιδί που βάζει την κάθε μορφή.

Ας κάνουμε τον δικό μας πίνακα:

Δίνουμε στα παιδιά διάφορα υλικά.

Μπορούν να φτιάξουν όπως θέλουν τις δικές τους μορφές και να τις τοποθετήσουν όπως θέλουν, αυτό που ζητάμε είναι να αναπαραστήσουν την δική τους οικογένεια.

Είναι πολύ ενδιαφέρον να συζητήσουμε τα έργα μας. Μέσα απο τα νέα σχήματα και τα χρώματα τα παιδια διαπραγματεύονται την έννοια της οικογένειας, τους ρόλους τους , την θέση τους μέσα σε αυτήν , με ένα δευτερογενή τρόπο: με τον τρόπο της τέχνης.

Μια πιο γρήγορη εκδοχή της δραστηριότητας είναι να ζωγραφίσουν την οικογένεια τους με μαρκαδόρους. Πάντα με τον τρόπο του ζωγράφου μας!

Γιάννης 5 ετών

Να σημειώσουμε ότι η εργασία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική πρόταση για την μηνιαία εργασία "η οικογένεια μου", η οποία συνηθίζεται στα νηπιαγωγεία να δίδεται με σκοπό να διατηρείται ενημερωμένο το portofolio του μαθητή.

Willem De Kooning