Ονειρεύομαι την έναστρη νύχτα του Vincent Van Gogh

Kαλώς ήρθατε στον μαγικό κόσμο του Van Gogh!

Ο Vincent σαν ήταν μικρό παιδί αγαπούσε να κοιτά τον ήλιο , τα αστέρια , τον ουρανό! Aγαπούσε τα ξανθά ηλιοτρόπια  , τα πράγματα που έστεκαν μόνα τους, τις αμυγδαλιές και τα χρώματα!

Ήθελε τόσο να μοιραστεί με τους ανθρώπους όλα εκείνα τα αισθήματα που τον κατέκλυζαν σαν κοιτούσε τα πράγματα αυτά! Μα πόσο δύσκολο για εκείνον να πλησιάσει τους ανθρώπους . Σαν μεγάλωνε και γινόταν άντρας, οι εντυπώσεις του για τον κόσμο ολοένα θέριευαν και γρήγορα αποζήτησε τρόπους για να ξεχυθούν σαν ποτάμι απο μέσα του. Και μέσα σ'αυτό το ποτάμι της δημιουργίας  άφησε τους άλλους ανθρώπους να κολυμπήσουν  και να ανακαλύψουν τον τρόπο που ονειρευόταν τον κόσμο,  σαν έστεκε μόνος και τον παρατηρούσε.

Άρχισε να ζωγραφίζει. Ο,τι δεν μπόρεσε να ξεστομίσει σε ανθρώπου αφτί, τώρα τα άπλωνε όλα εκείνα τα μυστικά αισθήματα με χρώματα πάνω σε δεκάδες καμβάδες.

Σήμερα θα ταξιδέψουμε στο όνειρο του Vincent μέσα από δραστηριότητες βιωματικής τέχνης και θα νιώσουμε για λίγο πως είναι να κολυμπάς στο δημιουργικό ποτάμι του Vincent Van Gogh. Πως θα το καταφέρουμε αυτό? Με την βιωματική τέχνη!

Οι δραστηριότητες που ακολουθούν  σχεδιάστηκαν  για νήπια  και για παιδιά δημοτικού , ενώ εσύ με την σειρά σου μπορείς να τα τροποποιήσεις αναλόγως ποιοί θα είναι οι συνταξιδευτές σου στο όνειρο του Van Gogh.

Aς Ξεκινήσει το ταξίδι!

Σκοπός μας είναι αρχικά να κεντρίσουμε την περιέργεια των παιδιών για τον πίνακα. Γι αυτό ας μην το κάνουμε τόσο εύκολο και ας παρατείνουμε την αγωνία τους για το πως μπορεί να φαντάζει ο πίνακας. Ο άλλος στόχος της δραστηριότητας είναι να προσπαθήσουμε να δεσμεύσουμε το μάτι του μαθητή όση περισσότερη ώρα γίνεται πάνω στον πίνακα. Τα παιδιά συνηθισμένα στην κουλτούρα της εναλλασσόμενης εικόνας , δίνουν πολύ λίγη προσοχή στην εικόνα, χωρίς να της δίνουν τον δέοντα χρόνο για να καταβυθιστούν μέσα στο νόημα ή το αίσθημα που θέλει να απεικονίσει ο καλλιτέχνης.

Χωρίστε τα παιδιά σε δυάδες. Το ένα παιδί κοιτά τον πίνακα ενώ το άλλο παιδί του έχει γυρισμένη πλάτη. Το πρώτο παιδί παρατηρεί τον πίνακα και αρχίζει να τον περιγράφει στο δεύτερο παιδί με σκοπό ο τελευταίος να μπορέσει να ζωγραφίσει τον πίνακα μόνο μέσω δια της περιγραφής του πρώτου.

-Βλέπω ένα κυπαρρίσι, είναι νύχτα , έχει αστέρια, είναι θαμπά, τα σπίτια είναι μικρά...

το παιδί αναγκάζεται να δεσμευτεί με τον πίνακα και να τον παρατηρήσει όσο γίνεται καλύτερα για να το περιγράψει στο άλλο παιδί, το οποίο θέτει ερωτήσεις, ζητά οδηγίες και ανυπομονεί να γυρίσει και να δεί αν η ζωγραφιά του μοιάζει με τον πίνακα!

Ήρθε η ώρα να βυθιστούμε στο όνειρο του Van Gogh. Χρησιμοποιούμε ανοιχτές ερωτήσεις , δηλαδή ερωτήσεις στις οποίες η απάντηση δεν θα είναι ένα ναι ή ένα όχι!

Ερωτήσεις προς αποφυγή: Ωραίος ο πίνακας? Είναι νύχτα? Έχει σπίτια?

Όχι έτσι δεν πρόκειται να συζητήσουμε περί του πίνακα ! Ονειρευόμαστε γύρω από τον πίνακα, δεν κάνουμε δημοσκόπηση!

Ανοιχτές ερωτήσεις:

Ανέβα στο κυπαρρίσι , τι νιώθεις εκεί ψηλά? Τι μυρίζεις? Ακούς κάποιον ήχο? Τα φώτα των σπιτιών είναι αναμμένα, τι κάνουν οι άνθρωποι μέσα εκεί? Τι σκέφτονται ? Τι σκεφτόταν ο Van Gogh όταν κοιτούσε τον ουρανό? Αν μιλούσαν τα αστέρια τι θα έλεγαν? Αν ήταν μέρα τι θα άλλαζε στον πίνακα? Αν είχε χρώματα ημέρας θα άλλαζαν και τα αισθήματα σου καθώς τον κοιτάζεις? Αν ανέβεις στο κυπαρίσσι και κοιτάξεις πιο μακριά , ποια θα ήταν η συνέχεια του πίνακα?

Ωραία η συζήτηση αλλά πρέπει να ξεπιαστούμε ! Είναι πολύ σημαντικό η εναλλαγή στάσεων και αισθημάτων ! Τα παιδιά ενθουσιάζονται με την πολυτροπία ενώ στην μονοτονία μιας δραστηριότητας αρχίζει η γκρίνια !

Αν ο πίνακας ήταν μουσική, ποιά θα ήταν?Μπορούμε να την ακούσουμε?

Εάν ήταν κίνηση ποιά θα ήταν? Μπορούμε να την χορέψουμε?

Ένα παιχνίδι αφής:

Με πηλό ή πλαστελίνη προσπαθήστε να κάνετε τον έναστρο ουρανό , το τελικό αποτέλεσμα δεν θα είναι για τα μάτια άλλα για τα χέρια. Χαιδέψτε τις τρισδιάστατες δίνες των αστεριών, τις αιχμηρές πευκοβελόνες και ο,τι άλλο σας έκανε εντύπωση και το μετασχηματίσατε σε τρισδιάστατο όγκο.Ψηλαφίστε τα έργα των  συμμαθητών σας!

Ο Van Gogh ζωγράφισε τον πίνακα χρησιμοποιώντας κυματοειδείς κινήσεις . Ας παρατηρήσουμε τι γραμμές χρησιμοποίησε:

Κοιτάω μια συγκεκριμένη γραμμή του πίνακα. Συγχρόνως την αποτυπώνω στο χαρτί χωρίς να αφήνω το μολύβι απο τα χέρια μου. Δεν επιτρέπεται να κοιτάξω τι ζωγραφίζω παρά μόνο έπειτα απο δυο λεπτά ! Τι παρατηρώ σε αυτό που σχεδίασα?

Ας αναπαραστήσουμε την κυματοειδή πινελιά του με το χέρι , με το πόδι , με το σώμα!

Μια ομαδική εικαστική δραστηριότητα:

Μοιράζουμε στα παιδιά μπλε, κίτρινα, καφέ, πράσινα χαρτιά Α4. Τους ζητάμε να γράψουν ένα όνειρο τους, μια επιθυμία τους , έναν φόβο τους. Αυτά είναι προσωπικά και κανένας άλλος δεν θα τα διαβάσει! Τα κόβουμε σε πολλά κομμάτια και έπειτα τα κολλάμε σαν collage πάνω σε χαρτί του μέτρου, στο οποίο έχουμε ζωγραφίσει με μολύβι την έναστρη νύχτα. Το χαρτί του μέτρου είναι τόσο μεγάλο ανάλογα με τα παιδιά της ομάδας. Δεν χρειάζεται απαραίτητα ψαλίδι καθώς μπορούμε να τα κόβουμε και με το χέρι προσαρμόζοντας τα κάθε φορά στο μέγεθος που θέλουμε.

Το αποτέλεσμα? Ο πίνακας μας χρωματίστηκε από δεκάδες όνειρα και φόβους , καθώς κοιτάμε το έργο μας , εκείνο έχει προσωπική αξία για τον καθένα ξεχωριστά! Έχει μέσα του κρυμμένα όλα τα μυστικά αισθήματα μας! Αυτό άλλωστε δεν έκανε και ο Vincent Van Gogh?

Εάν παίζεις με παιδιά νηπιαγωγείου , μπορείς να κάνεις έναν πίνακα αναφοράς με λέξεις συναισθημάτων, χαρά, λύπη, θυμός.. οι οποίες θα συνοδεύονται από την αντίστοιχη έκφραση. Τα νήπια μπορούν μόνα τους να αντιγράψουν στο χαρτί τους το συναίσθημα που θέλουν. Φυσικά πάντα προτείνεις την επιλογή της υπαγόρευσης!

Εάν οι ταξιδευτές  είναι πολλοί "τρέξε" παράλληλα μια δεύτερη ομαδική εργασία. Σε ένα κάνσον άσπρο χαρτί ζωγράφισε με μολύβι την έναστρη νύχτα (εάν τα παιδιά είναι μεγάλα μπορούν και μόνα τους). Ζητήστε να προσθέσουν τα χρώματα. Σκοπός να χρησιμοποιήσουν άλλα χρώματα απο αυτά που επέλεξε ο Van Gogh. Στο τέλος συγκρίνετε τους δυο πίνακες, του  Vincent και το δικός σας. Τα διαφορετικά χρώματα μας γεννούν νέα αισθήματα?

Μια ατομική εργασία:

Ζωγραφίζω ένα δάσος που έχει αισθήματα! Φοβάται ή είναι χαρούμενο?
Ας ζωγραφίσουμε χρησιμοποιώντας κυματιστές και σπειροειδείς πινελιές.

Σειρά σου και καλό ταξίδι!

To ταξίδι τέχνης πραγματοποιήθηκε στο 15 ο δημοτικό Ιωαννίνων, στα πλαίσια του μηνιαίου project 
'Κυριακές με τέχνη". Ευχαριστώ θερμά το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων για το κάλεσμα!

Προτεινόμενη μουσική για χαλάρωση και ζωγραφική!